Vragen bij EU-controle op veiligheid chemische stoffen

In twee op de drie registraties van chemische stoffen zouden belangrijke veiligheidshiaten zitten. Dat schrijven De Tijd en L’Echo op basis van twee rapporten. In 2007 besliste Europa de REACH-regels in te voeren om het vertrouwen van de consument in de chemische industrie bij te spijkeren, maar nu blijkt dat de veiligheid voor de mens daardoor niet gegarandeerd is. “We zijn heel bezorgd”, zegt Bjorn Hansen, de topman van het Europees Agentschap van Chemische Stoffen (ECHA), in het jongste jaarverslag. Essenscia, de federatie van de chemiesector, betwist echter de interpretatie van het rapport van ECHA.

De Europese REACH-regels van 2007 moesten een voorbeeld voor de wereld zijn, zo schrijft De Tijd. Door producenten van chemische stoffen te verplichten heel wat informatie over de eigenschappen en risico’s voor mens en milieu te verzamelen, wou de EU de consument geruststellen. Ronduit gevaarlijke stoffen, die kankerverwekkend of toxisch zijn of de hormonen verstoren, hebben een expliciete vergunning nodig. De kern van REACH is de verplichte registratie van alle chemische stoffen die in hoeveelheden van meer dan een ton per jaar geproduceerd of ingevoerd worden.

Mooi in theorie

Bedrijven worden via die registratie verantwoordelijk gemaakt voor een veilig gebruik van hun producten voor mens en dier. Ze moeten de intrinsieke eigenschappen van de stof beoordelen en met testresultaten een wetenschappelijk onderbouwd dossier indienen bij ECHA. Dat agentschap controleert of de registratie correct gebeurt en publiceert de bevindingen. De lidstaten reiken op basis van die bevindingen vergunningen uit. Als bedrijven zich niet houden aan de strenge regels, bijvoorbeeld door een onvolledig registratiedossier in te dienen of geen betrouwbare testresultaten af te leveren, moeten de lidstaten sancties treffen die “effectief, in verhouding en ontradend” zijn.

Schadelijke effecten blijven onopgemerkt

Mooi in theorie, maar in de praktijk loopt het mank, zo stelt De Tijd. ECHA zou te weinig mankracht en middelen krijgen om zijn gigantische werk naar behoren te doen. Van de 20.000 stoffen die voor de start van de REACH-regels op de markt waren, zijn maar 700 dossiers onderzocht, blijkt uit het jaarverslag. De nieuwe ECHA-topman Bjorn Hansen gaf in het Europees Parlement toe dat de situatie zorgwekkend is. “In twee op de drie gevallen zijn meer data vereist. Maar intussen kunnen schadelijke effecten van de chemische stoffen onopgemerkt blijven”, stelt hij.

71%: niet in orde

Bij 71 procent van de in Europa geproduceerde chemische stoffen zitten hiaten in de voorgeschreven tests of ontbreekt belangrijke informatie over de veiligheid, staat in het rapport te lezen. Door de gebrekkige rapportering is niet duidelijk of die stoffen veilig zijn voor mens en dier. Chemicaliën worden verwerkt in tal van industriële producten, maar ook in cosmetica, voedsel en drank en geneesmiddelen.

Proefonderzoek té beperkt

Essenscia, de federatie van de chemiesector, is het niet eens met de manier waarop het ECHA-rapport wordt geïnterpreteerd. “Het gaat slechts over een zeer beperkte steekproef waarvoor deze conclusies gelden. Het gaat dus niet om 71 procent van alle in Europa geproduceerde stoffen (22.180), maar om 71 procent van slechts 22 onderzochte stoffen”, klinkt het.

Voldoet niet aan de voorschriften

Volgens Essencia komen die stoffen voor in driekwart van de 286 onderzochte registratiedossiers op een totaal van 94.649 registratiedossiers. “Deze onderzochte dossiers zijn niet willekeurig gekozen, maar werden onderzocht wegens een ‘higher likelihood to be non compliant’. Er waren met andere woorden redenen tot bezorgdheid die het ECHA en de lidstaten wensten uit te klaren”, klinkt het bij de sectorfederatie. “Dat is toch een zeer belangrijke nuance.”

Veel inbreuken

Een rapport van het Europees milieubureau (EEB) viseert dan weer de chemiebedrijven die de regels aan hun laars lappen. Het EEB, een koepel van milieu-ngo’s, stelt dat 41 stoffen die 654 bedrijven samen produceren de veiligheidsnormen niet halen. Onder hen zitten grote namen, zoals BASF, de grootste chemiegroep van Europa, Henkel, Ineos en ExxonMobil. Ook 33 bedrijven in België duiken op in het lijstje, waaronder Solvay en Umicore. Maar ook EuroChem, Dow en Raffinerie Tirlemontoise. Duitsland is de grootste boosdoener met 169 inbreuken op REACH, gevolgd door het Verenigd Koninkrijk met 80 en Nederland met 68.

Bron: De Tijd/Belga

Geef als eerste een reactie

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*