In de afgelopen jaren is er grote vooruitgang geboekt op het gebied van gefermenteerde producten, gedreven door een samenleving die op zoek is naar een gezondere levensstijl. Een van de belangrijkste veranderingen in levensstijl is het vermijden van chemische conserveringsmiddelen en dus vinden gefermenteerde voedingsmiddelen een opleving in populariteit, en belang in moderne diëten (Marco, 2016).
In traditionele voedingspraktijken blijft de consumptie van gefermenteerde voedingsmiddelen en dranken gebruikelijk, momenteel goed voor een derde van het menselijke dieet wereldwijd. Er is veel hype rond de potentiële voordelen van gefermenteerde voedingsmiddelen en hun impact op de darmgezondheid. Maar is er eigenlijk wel bewijs achter deze voordelen? Welke voordelen kunnen gefermenteerde voedingsmiddelen hebben?
Maar eerst, wat zijn gefermenteerde levensmiddelen?
Gefermenteerde voeding was een van de eerste bewerkte voedingsmiddelen die door mensen werden geconsumeerd, met verschillende fermentatietechnieken om granen, zuivel, groenten, vis, zeevruchten en vlees, samen met alcohol, te fermenteren. Gefermenteerde producten bevatten gezonde bacteriën die in onze darmen voorkomen. Gefermenteerde voedingsmiddelen zijn yoghurt, miso, kombucha en kefir, samen met zuurkool en kimchi.
Dus wat kan gefermenteerd voedsel doen?
Onderzoek wijst uit dat fermentatie de voordelen van verschillende voedingsmiddelen en kruiden kan vergroten, door de biobeschikbaarheid van de actieve bestanddelen te beïnvloeden. Dit betekent dat gefermenteerde voeding gebruikt kan worden om ziektes te bestrijden, hoewel er meer voordeel te halen valt uit het gebruik van deze voedingsmiddelen om ziektes te voorkomen of om te helpen bij symptoombestrijding. Hoe werken ze? Gefermenteerde voedingsmiddelen zijn in het eindstadium getransformeerd tot bioactieve of biobeschikbare producten, die levende micro-organismen bevatten, vergelijkbaar met die in probiotica. Als gevolg daarvan hebben sommige gefermenteerde voedingsmiddelen verbeterde nutritionele en functionele eigenschappen.
Een goed voorbeeld hiervan zijn melkzuurbacteriën (LAB), die worden aangetroffen in onder meer yoghurt, zuurkool en kimchi. Tijdens de fermentatie maken deze bacteriën vitaminen, mineralen en biologisch actieve peptiden aan met enzymen zoals proteïnase en peptidase. Biologisch actieve peptiden worden geproduceerd door de bacteriën die verantwoordelijk zijn voor de fermentatie en staan bekend om hun gezondheidsvoordelen. Sommige van deze peptiden hebben bijvoorbeeld een bloeddrukverlagend effect, vertonen prebiotische eigenschappen, vertonen anti-microbiële effecten, anti-carcinogene eigenschappen en anti-allergie effecten (Saniler, 2017).
Fermentatie vandaag
Commercieel gemaakte, moderne fermentaties vertrouwen op specifieke starterculturen met wenselijke kenmerken om consistentie en commerciële levensvatbaarheid te garanderen. De selectie van gedefinieerde starters hangt af van specifieke kenmerken die het product ten goede komen door de houdbaarheid te garanderen en de veiligheid, textuur en smaak te waarborgen. Melkzuurbacteriën kunnen tijdens de fermentatie een aantal bioactieve verbindingen produceren. Het is algemeen bekend dat fermentatie van prebiotica in de darmen een verreikende invloed kan hebben op de algemene gezondheid. Om de effectiviteit van probiotica te verbeteren, worden vaak prebiotica toegevoegd aan fermentaties van voedingsmiddelen (Hill, 2017).
Dus hoe hebben prebiotica, probiotica en gefermenteerde voedingsmiddelen invloed op het microbioom, en hoe heeft dit invloed op de ontwikkeling van gezondheidsaandoeningen?
We weten dat wanneer prebiotica worden gefermenteerd in de darm, korte keten vetzuren worden gevormd die een gunstige invloed kunnen hebben op het risico op darmkanker, een van de belangrijkste doodsoorzaken in Australië. Onderzoek wijst nu uit dat deze fermentatie andere belangrijke voordelen kan hebben voor de preventieve gezondheid, in het bijzonder voor osteoporose en zwaarlijvigheid. Bijvoorbeeld, wanneer prebiotica worden geconsumeerd, worden ze gewoonlijk gefermenteerd in de darm. Dit resulteert in een verandering van de pH in het inwendige deel van de darmwand, bekend als de lumen. Er komen vetzuren met een korte keten en melkzuren vrij, waardoor de pH daalt.
Een voorbeeld van hoe dit bijzonder nuttig kan zijn, is voor mensen met een hoog risico op osteoporose. Wanneer de vetzuren met een korte keten vrijkomen, daalt de pH-waarde zo sterk dat calciumfosfaat oplost, wat betekent dat het door passieve diffusie door de botten kan worden opgenomen, wat een gunstige rol speelt bij de botmineraaldichtheid. Voor mensen met een hoog risico op osteoporose kan consumptie van FOS mogelijk worden gebruikt als preventieve maatregel, en als gezond onderdeel van een gevarieerd dieet (Hill, 2017).
Obesitas, en andere gezondheidsaandoeningen die gepaard gaan met het dragen van overgewicht, zoals vette leverziekte en insulineresistentie komen vaker voor bij patiënten met minder diversiteit in het darmmicrobioom dan bij patiënten met een hoge diversiteit aan gezonde bacteriën. Consumptie van melkzuurbacteriën, zoals die in yoghurt en gefermenteerde groenten, kan de sterkte van de tight junctions tussen darmcellen verhogen, en de productie van lipopolysacchariden remmen, die in bacteriën voorkomen en bij dieren een sterke immuunrespons uitlokken (Wen, 2017).
Een ander voorbeeld is de rol van de darmmicrobiota in het ontstaan en de uitkomst voor personen met Spondylo-artritis (SpA) Psoriatische Artritis (PsA) en Reumatoïde Artritis (RA). Vermindering van de diversiteit en samenstelling van de darmmicroflora, verhoogde permeabiliteit van de darmwand kan een mechanisme zijn dat darmdysbiose kan verbinden met gewrichtsontsteking, op een vergelijkbare manier als wat wordt gevonden bij inflammatoire darmziekten (Diamanti, 2016).
Dus moet je fermenten opnemen?
Hoewel het hier gepresenteerde onderzoek grotendeels positief is, is het belangrijk om te onthouden dat, hoewel het er ongelooflijk veelbelovend uitziet, het nog vroeg dag is. Er is nog veel te leren over de rol die fermenten kunnen spelen in onze voeding, en het potentieel om de menselijke gezondheid te beïnvloeden.
Hoe dan ook, zolang ze op een veilige manier worden bereid, bewaard en geconsumeerd, is er weinig schade aan regelmatige consumptie van gefermenteerd voedsel. En toch, een enorm potentieel aan voordelen voor de gezondheid. In het bijzonder, het potentieel om ziektes te voorkomen is ongelooflijk opwindend. Het opnemen van gefermenteerde voeding als onderdeel van een uitgebalanceerd dieet kan positieve effecten hebben op de gezondheid, zowel door het bevorderen van een betere variëteit van gezonde bacteriën in onze darmen, als door de verbindingen die gevormd worden.
Bron: Nestlé
Auteur: Chloe Mcleod, Geaccrediteerd praktiserend diëtiste, http://www.chloemcleod.com/
References
- Diamanti, A, et.al, 2016, ‘Microbiotia and Chronic Inflammatory Arthritis: an interwoven link’, access: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4973033/
- Hill, D, et.al, 2017, ‘Recent advances in microbial fermentation for dairy and health’, access: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5464223/
- Marco, M.L, et.al, 2017, Health benefits of fermented foods: microbiota and behond’, access: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27998788
- Saniler, N, et.al, 2017, ‘Health benefits of fermented foods’, access: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28945458
- Selhub, E, 2014, ‘Fermented foods, microbiota, and mental health: ancient practice meets nutritional psychiatry’, access: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3904694/
- Wen, L, Duffy, A, 2017, ‘Factors influencing the gut microbiota, inflammation and type 2 diabetes, access: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28615382
Geef als eerste een reactie