België verliest een van zijn zes trappistenbrouwerijen, Trappist Achel verdwijnt

België verliest een van zijn beroemde trappistenbrouwerijen, die van de Sint-Benedictusabdij in Hamont-Achel (Limburg). Er zijn al enige tijd geen paters Trappisten meer in Achel en de abdij en de brouwerij zijn verkocht aan een particuliere investeerder. Ondernemer Jan Tormans van de Tormans Groep is de nieuwe eigenaar van de Sint-Benedictusabdij in Hamont-Achel, beter bekend als Achelse Kluis. Na de verkoop is Achel niet langer een trappistenbier.

Het bier van Achel wordt nog steeds gebrouwen door de trappisten van Westmalle, en wat de smaakbeleving voor bierliefhebbers betreft, is er niet veel veranderd, want het wordt nog steeds gebrouwen met gist uit Westmalle en volgens hetzelfde recept van vroeger.

Trappistenbieren zijn geworteld in de Belgische brouwtraditie, ze zijn hier ontstaan. Er zijn nu vijf officieel erkende trappistenbieren in België, en vijf in het buitenland.

Trappistenbieren moeten aan bepaalde criteria voldoen, maar er is ook een ongeschreven regel dat de brouwers streven naar de best mogelijke kwaliteit. Dat blijkt bijvoorbeeld bij Westmalle, dat nog met zuivere hopbellen werkt, of bij Westvleteren, dat de brouwerij heeft gemoderniseerd, maar niet in de zin van efficiëntie, maar in de zin van duurzaamheid. Ze hebben het brouwproces, dat sneller zou kunnen, niet veranderd.

Als we teruggaan in de geschiedenis, mochten de monniken volgens de regels leven van de opbrengst van hun arbeid, maar ook het plaatselijke bier drinken. En in België was er naast karnemelk en water natuurlijk ook bier. De monniken verkochten het, als je teruggaat in de tijd, in een tijd dat het nog niet in de mode was en niet zo populair als nu. Pas onlangs heeft het zich naar het buitenland verspreid.

Criteria voor erkenning trapistenbier

Aangezien er geen trappisten meer zijn, verliest Achel het recht om het logo “Authentiek trappistenproduct” te gebruiken, maar het blijft trappist omdat het wordt geproduceerd in een trappistenabdij die afhankelijk is van de trappistenabdij van Westmalle. Je kunt het vergelijken met “Mont de Cats”, uit de abdij van Katsberg in Frans-Vlaanderen. Het heeft geen eigen brouwerij, maar het bier wordt gebrouwen in Chimay. Het is dus een trappistenbier, maar geen “echt trappistenproduct”.

De Internationale Trappisten Unie houdt tenslotte toezicht op de criteria voor de toekenning van dit logo om mogelijk misbruik te voorkomen. De criteria waarvan zij niet afwijken zijn dat het bier daadwerkelijk wordt gebrouwen op het terrein van de abdij, door en onder toezicht van de monniken, en dat alle winst wordt geïnvesteerd in de abdij of de gemeenschap of wordt geschonken aan een goed doel.

Winst is niet het hoofddoel. Het is eerder een bijzaak, een “middel om een doel te bereiken”, een middel om te overleven. Een gewijd leven en een leven volgens de regels van Benedictus zijn het belangrijkste. In feite kan een vergelijking worden gemaakt met ambachtelijke brouwerijen, want die doen hetzelfde. Ook voor hen is winst niet het hoofddoel, maar staat de ervaring centraal.

Abdijbier

Abdijbieren zijn bieren die verbonden zijn met een kloostergemeenschap. Deze verbinding is ofwel officieel erkend, waarbij het bier voldoet aan de reglementen, of niet. Indien het voldoet aan bepaalde regels is het meestal een Erkend Belgisch Abdijbie. Maar er zijn ook onofficiële abdijbieren. Uiteindelijk is het voldoende om enige band met een abdij te hebben, zelfs als deze niet meer bestaat. Dit is het geval met het abdijbier “Ename”. Deze abdij bestaat niet meer, het is een ruïne, maar het bier steunt het museum dat de cultuur en de geschiedenis van de abdij levend houdt.

Bij abdijbier gaat een deel van de bieropbrengsten naar de monniken, als die er nog zijn in de abdij, maar verder kunnen de banden erg los zijn. De kwaliteit van een abdijbier hangt dus af van de brouwerij die het produceert. Bovendien zijn er tegenwoordig veel abdijbieren zonder logo, zodat de grens tussen abdijbieren en andere bieren steeds vager wordt.

Vijf trappistenbrouwerijen

Na het verdwijnen van Achel zijn er in België nog maar vijf trappistenbrouwerijen over: Orval, Westvleteren, Westmalle, Chimay en Rochefort. Misschien zijn er in België minder intredingen van monniken, maar iedereen is welkom in de kloosters, wat betekent dat je soms andere nationaliteiten ontmoet, omdat deze religieuze gemeenschappen over de hele wereld zeer gerespecteerd worden. Dus soms komen mensen naar België en willen ze echt naar deze abdijen.